江西省交通运输厅2015年“三公”经费支出决算表
Дыхальная с?стэма — сукупнасць органа?, як?я забяспечваюць знешняе дыханне (газаабмен пам?ж удыханым атмасферным паветрам ? крывёй).
У млекакормячых
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Газаабмен здзяйсняецца лёгк?м? ? ? норме нак?раваны на паглынанне з удыханым паветрам к?слароду ? выдзяленне ? навакольнае асяроддзе ?творанага ? арган?зме вугляк?слага газу. Акрамя таго, дыхальная с?стэма ?дзельн?чае ? так?х важных функцыях, як тэрмарэгуляцыя, голаса?тварэнне, нюх, ?в?льгатненне ?дыхальнага паветра. Лёгачная тканка таксама грае важную ролю ? так?х працэсах як: с?нтэз гармона?, водна-салявы ? л?п?дны абмен. У багата разв?той сасудз?стай с?стэме лёгк?х адбываецца дэпан?раванне крыв?. Дыхальная с?стэма таксама забяспечвае механ?чную ? ?мунную абарону ад фактара? знешняга асяроддзя.
У амф?б?й
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]У амф?б?й дыхальная с?стэма ?ключае лёгк?я, праводзячыя шлях? (гартанна-трахейную камеру), скуру ? сл?з?стую абалонку ротаваглотачнай поласц?. У л?чынак замест лёгк?х разв?ваюцца ? функцыянуюць вонкавыя ? ?нутраныя жабры. У некаторых в?да? хвастатых земнаводных (напрыклад, саламандра?) жабры могуць захо?вацца ? ? дарослых форм. Лёгк?я ? амф?б?й утвараюцца як выпукленне брушной сценк? глотк?. Гэта простыя парныя танкасценныя ячэ?стыя мяшк?, пран?заныя сеткай кап?ляра?. Паветра ? ?х нагнятаецца дзякуючы ваганням дна ротавай поласц?. Пры яго апусканн? паветра засмоктваецца праз ноздры, потым вонкавыя адтул?ны ноздра? закрываюцца, адкрываецца гартанная шчыл?на, ? паветра праз гартанна-трахейную камеру нагнятаецца ? лёгк?я. У жабы дно ротаваглотачнай поласц? роб?ць да 180 вагання? у хв?л?ну. На сценках гартанна-трахейнай камеры знаходзяцца галасавыя звязк?, дзякуючы як?м амф?б?? здольныя выдаваць пэ?ныя гук?. ?нтэнс??насць газаабмену ? скуры, сл?з?стай абалонцы ратаглотк? ? лёгк?х прыбл?зна аднолькавая. Праз скуру ? амф?б?й паступае ад 15 да 55 %, праз лёгк?я — 15-75 % ? праз сл?з?стую ротаваглотачнай поласц? — 10-15 % к?слароду, што яны спажываюць. Вядома, што ? жаб у выдзяленн? вугляк?слага газу скура ?грае большую ролю, чым лёгк?я: у летн? час праз яе выводз?цца ? 2,2 разы больш вуглек?слаты, чым праз лёгк?я. У цэлым узровень газаабмену ? земнаводных невял?к?, што ? сваю чаргу з'я?ляецца адной з прычын ?х халаднакро?я.
У рэптыл?й
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]У рэптыл?й органам? дыхання служаць лёгк?я, бо ? большасц? з ?х скура сухая ? ? газаабмене не ?дзельн?чае. Лёгк?я яшчарак ? змей маюць ячэйкавыя ?нутраныя сценк?, як?я значна павял?чваюць дыхальную паверхню. У чарапах ? кракадз?ла? унутраная поласць лёгк?х падзелена с?стэмай перагародак, як?я надаюць лёгк?м губкавую будову. У водных чарапах, як?я маюць панцыр, функцыю дадатковых органа? дыхання выконваюць нарасц? глотк? ? анальныя пузыры з вельм? разв?той кап?лярнай сеткай. У рэптыл?й удасканалены паветраносныя шлях? ? механ?зм дыхання. Ад гартан? ? ?х адыходз?ць трахея (дыхальнае горла), яна дзел?цца на 2 бронх?, што вядуць у лёгк?я. Вентыляцыя лёгк?х забяспечваецца за кошт усмоктвальнай работы грудной клетк?, якая расшыраецца ? вын?ку скарачэння м?жрэбернай ? брушной мускулатуры. ?нтэнс??насць дыхання залежыць ад знешняй тэмпературы ? стану жывёл. З павышэннем тэмпературы частата дыхання звычайна ?зрастае, што, в?даць, звязана не тольк? з павел?чэннем абмену рэчыва?, але ? з некаторай тэрмарэгуляцыяй арган?зма.
У чалавека
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Глядз?це асно?ны артыкул Дыхальная с?стэма чалавека
Л?таратура
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]- Земнаводныя. Па?зуны: Энцыклапедычны даведн?к. — Мн.: БелЭн, 1996. ISBN 985-11-0067-6