幼对什么
Кве?тка (мн. кве?тк?, лац.: flos -oris, грэч. ?νθο? -ου) — орган насеннага размнажэння кветкавых (пакрытанасенных) расл?н.
Кветка ?я?ляе сабой в?дазменены, скарочаны ? абмежаваны ? росце спораносны парастак, прыстасаваны для ?тварэння спор, гамет ? палавога працэса, як? завяршаецца ?тварэннем плода з насеннем. Выключная роля кветк? як асабл?вай марфалаг?чнай структуры звязаная з тым, што ? ёй цалкам сумешчаныя ?се працэсы бясполага ? палавога размнажэння. У двухполай кветцы праходзяць м?кра- ? мегаспорагенез, м?кра -? мегагаметагенез, апыленне, апладненне, разв?ццё зародка, утварэнне плода.
Цэнтральнай часткай кветк? з’я?ляецца кветаложа. Гэта вось кветк?, якая з’я?ляецца прада?жэннем кветаножк?. Кветкай сканчаюцца гало?ныя або бакавыя сцёблы, а бязл?ставая частка сцябла пад кветкай называецца кветаножкай. У сядзячых кветак кветаножка скарочаная ц? зус?м адсутн?чае. Форма кветаложа можа быць рознай, падобна да таго, як на сцябле размяшчаюцца л?сты, так на кветаложы ? пэ?ным парадку размяшчаюцца ?се частк? кветк?: калякветн?к, тычынк? ? песц?к?. Чашал?сц?к? ?твараюць падвяночк?, пялёстк? фарм?руюць вяночак.
Калякветн?к — гэта частка кветк?, якая выконвае розныя, але не асно?ныя, функцы?. Ён прывабл?вае насякомых-апыляльн?ка?, ахо?вае тычынк? ? песц?к? ад н?зк?х ? высок?х температур, ад механ?чных пашкоджання? ? шкодн?ка?. У некаторых расл?н калякветн?ка няма. Калякветн?к можа быць двайным ? простым. Двайны калякветн?к складаецца з чашачк? ? вяночка. Чашачка звычайна ?творана зялёным? чашал?сц?кам?. Вяночак складаецца з пялёстка?, як?я могуць мець розную афарбо?ку. Просты калякветн?к адрозн?ваецца ад двайнога тым, што яго л?сц?к? аднолькава афарбаваны. Чашал?сц?к? ? пялёстк?, а таксама л?сц?к? простага калякветн?ка могуць быць свабодным? або ? рознай ступен? зрослым?.
Тычынка складаецца з тычынкавай н?ц? ? пыльн?ка. Форма ? памеры тычынкавай н?ц? ? пыльн?ка ? розных расл?н розныя. Пыльн?к мае шматслойную сценку ? складаную будову. Ён складаецца з дзвюх палав?нак, у кожнай з як?х знаходз?цца па дзве пылковыя камеры. У пылковых камерах утвараюцца пылковыя зярняты. Пылок кветкавых расл?н мае розныя памеры, форму ? будову. Самы дробны пылок у ф?куса?, самы буйны — у гарбуза, агурка, мальвы. Пылковыя зярняты маюць дзве абалонк? — тонкую, унутраную, ? трывалую, вонкавую. У вонкавай абалонцы ёсць больш тонк?я ?частк? — поры. Кожнае пылковае зерне ?трымл?вае альбо дзве клетк? — вегетаты?ную ? генераты?ную, альбо тры — вегетаты?ную ? дзве мужчынск?я палавыя клетк? — сперм??. Сперм?? ?твараюцца пры дзяленн? генераты?най клетк?. Колькасць тычынак у розных кветках розная. У казяльцу, сун?ц, маку ?х многа. У радыск? ? кветцы ?сяго 6 тычынак, у луб?ну — 10, у большасц? злака? — 3, у мног?х асока? — 2, у некаторых арх?дэй — 1.
Песц?к складаецца з завяз?, рыльца ? слупка. Самая важная ? абавязковая частка песц?ка — завязь. У завяз? знаходзяцца семязачатк?. У кожным семязачатку ? працэсе разв?цця фарм?руецца зародкавы мяшок. У кожным зародкавым мяшку разв?ваецца па адной жаночай палавой клетцы — яйцаклетцы ? некальк? дапаможных клетак. Абавязковай часткай песц?ка з’я?ляецца рыльца, на якое асядае пылок. Слупок падн?мае рыльца над завяззю, што роб?ць больш простым пападанне на яго пылку. Слупок — гэта неабавязковая частка песц?ка. Напрыклад, у маку слупок адсутн?чае, таму яго рыльца сядзячае. З усяго песц?ка або тольк? з завяз? ?твараюцца плады, а з семязачатка? — насенне. Колькасць песц?ка? ? ?х будова ? розных расл?н розныя. Многа песц?ка? у мал?н, сун?ц. Адз?н песц?к у гароху, в?шн?, агурка.
У по?най кветцы ?снуюць усе названыя частк?. Н?жн?я яе дол? ?твараюць калякветн?к, як? часта складаецца з падвяночка ? вяночка, вышэй размешчаны тычынк? ? маждэр. Парастак, на як?м размешчана кветка або суквецце, часта называюць кветканосам. Л?сток, з-за пазух? якога выходз?ць кветка, называюць крыючым у аднос?нах да дадзенай кветк?. У расл?н на кветаножках ёсць невял?к?я л?сточк? — прыкветк?. Часам прыкветк? называюць як крыючы л?ст, а л?сточк? на кветаножках — прыкветн?чым?, як у братка?.
Кветк?, у як?х ёсць ? тычынк?, ? песц?к?, называюцца двухполым?. У кабачка, агурка, вярбы кветк? раздзельнаполыя. У гэтых расл?н адны кветк? ?трымл?ваюць тольк? тычынк?, так?я кветк? называюць тычынкавым?, або мужчынск?м?. Песц?кавыя, або жаночыя, кветк? маюць тольк? песц?к?. Тычынкавыя ? песц?кавыя кветк? ? кукурузы, гарбуза знаходзяцца на адной расл?не. Так?я расл?ны называюцца аднадомным?. Кал? тычынкавыя ? песц?кавыя кветк? разв?ваюцца на розных расл?нах, расл?ны называюцца двухдомным? (таполя, вярба).
Форма кветак разнастайная. Адрозн?ваюць кветк? прав?льныя ? няправ?льныя. Праз прав?льныя кветк? можна правесц? некальк? плоскасцей с?метры? (тамат, ружа, цюльпан). Праз няправ?льныя — тольк? адну (гарох, чабор, гладыёлус).
Л?таратура
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]- Б?ялог?я: вучэб. дапам. для 7-га кл. агульнаадукац. устано? з беларус. мовай навучання / В. М. Ц?хам?ра? [? ?нш.]; пад рэд. В. М. Ц?хам?рава; пер. з рус. мовы Г. ?. Кулеш. — М?нск: Нар. асвета, 2010. — 199 с.: ?л. ISBN 978-985-03-1340-9
Гл. таксама
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Спасылк?
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]
На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Кветка- Цветок (руск.) — артыкул з Вял?кай савецкай энцыклапеды?
- Колерок // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Сло?н?к? ? энцыклапеды? | |
|---|---|
| Нарматы?ны кантроль |
